Nguyên tắc kế toán vốn chủ sở hữu
Trung tâm Đào tạo và Tư vấn Hồng Đức xin hướng dẫn học viên hạch toán Nguyên tắc kế toán vốn chủ sở hữuNguyên tắc kế toán vốn chủ sở hữu
1.
Vốn chủ sở hữu là phần tài sản thuần của doanh nghiệp còn lại
thuộc sở hữu của các cổ đông, thành viên góp vốn (chủ sở hữu). Vốn
chủ sở hữu được phản ánh theo từng nguồn hình
thành như:
-
Vốn góp của chủ sở hữu;
-
Lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh;
-
Chênh lệch đánh giá lại tài sản.
2.
Kế toán không ghi nhận vốn góp theo vốn điều lệ
trên giấy phép đăng ký kinh doanh. Khoản vốn góp huy động, nhận từ các
chủ sở hữu luôn được ghi nhận theo số thực góp, tuyệt đối không ghi
nhận theo số cam kết sẽ góp của các chủ sở hữu. Trường hợp nhận
vốn góp bằng tài sản phi tiền tệ thì kế toán phải ghi nhận theo giá
trị hợp lý của tài sản phi tiền tệ tại ngày góp vốn.
3.
Việc nhận vốn góp bằng các loại tài sản vô hình như bản quyền,
quyền khai thác, sử dụng tài sản, thương hiệu, nhãn hiệu… chỉ được
thực hiện khi có quy định cụ thể của pháp luật hoặc cơ quan có thẩm
quyền cho phép. Khi pháp luật chưa có quy định cụ thể về vấn đề này,
các giao dịch góp vốn bằng nhãn hiệu, thương hiệu được kế toán như
việc đi thuê tài sản hoặc nhượng quyền thương mại, theo đó:
-
Đối với bên góp vốn bằng thương hiệu, nhãn hiệu, tên thương mại: Ghi
nhận số tiền thu được từ việc cho bên kia sử dụng nhãn hiệu, tên
thương mại là doanh thu cho thuê tài sản vô hình, nhượng quyền thương
mại, không ghi nhận tăng giá trị khoản đầu tư vào đơn vị khác và thu
nhập hoặc vốn chủ sở hữu tương ứng với giá trị khoản đầu
tư;
-
Đối với bên nhận vốn góp bằng thiêu hiệu, nhãn nhiệu, tên thương mại:
Không ghi nhận giá trị thương hiệu, nhãn hiệu, tên thương mại và ghi
tăng vốn chủ sở hữu tương ứng với giá trị thương hiệu, nhãn hiệu, tên
thương mại nhận vốn góp. Khoản tiền trả cho việc sử dụng nhãn hiệu,
thương hiệu, tên thương mại được ghi nhận là chi phí thuê tài sản, chi
phí nhượng quyền thương mại.
4.
Việc sử dụng vốn đầu tư của chủ sở hữu, chênh lệch đánh giá lại
tài sản, quỹ đầu tư phát triển để bù lỗ kinh doanh được thực hiện
theo quyết định của chủ sở hữu, doanh nghiệp phải thực hiện đầy đủ
các thủ tục theo quy định của pháp luật.
5.
Việc phân phối lợi nhuận chỉ thực hiện khi doanh nghiệp có lợi nhuận
sau thuế chưa phân phối. Mọi trường hợp trả cổ tức, lợi nhuận cho chủ
sở hữu quá mức số lợi nhuận sau thuế chưa phân phối về bản chất đều
là giảm vốn góp, doanh nghiệp phải thực hiện đầy đủ các thủ tục
theo quy định của pháp luật và điều chỉnh giấy đăng ký kinh
doanh.
